همانطور که همه می دانیم در متن زیارت آن حضرت ، که از حضرت امام صادق علیه السلام وارد شده آمده است :

" السّلام ُ علیک َ ایّها العبد الصّالح "

سلام بر تو ای عبد صالح .

حضرت عباس علیه السلام هم " عبد " خداوند بودند و هم " صالح " و خالص بودند . در عبودیت و بندگی او شکی نبود ، نه تنها درنماز و امور عبادی ، که در همه امور بنده ی مطیع خداوند بودند .

در کودکی  پدرش  او  را  در دامــــــــــــان  نشاند  و بدو  فرمـود :

بــــــگو :  «  یک  »

گفت  :  «  یک  »

فرمـود  :  «  بگو  دو  »

حضرت ابـا الفضـــل ( س ) امتناع  ورزیدند و فرمودند :

" أستَحیی أن أقول َ باللّسان ِ الّذی قلت ُ واحدا ً ، أقولُ إثنان "

«  شرم  می کنم  به  زبانی  که یک  گفته ام  دو  بگویم . ( و از دایره ی یکتایی خدا خارج گردم .) »

فَقبّلَ علیٌ عینیه ِ

علی علیه السلام دو چشمان عباس را بوسید . همان چشمان نافذی که طلعت یکتایی خدا را در همه چیز می نگرد و حقیقت بین است و مظهر عشق به خداست .

نور دل حیدر ست و شمع شهیدان     مظهر حق ست نور روی ابا الفضل

حضرت عباس در روز عاشورا برادرانش را جلوتر از خود به میدان فرستاد ، تا به فیض شهادت نائل گردند و جهاد آنها را به حساب خدا بگذارد و از تحمل داغ آنها ثواب ببرد . او به برادرش عبدالله فرمود :

" تَقدّم یا أخی ! حتّی أراک قتیلا و احتسـِـبـُـک "

برادرم ! پیش از من به میدان بشتاب تا تو را کشته بنگرم و داغ مصیبت تو را به حساب خدا نهاده و به پاداش آن برسم .

در بین اعراب رسم بود که اگه کودکی ، زیبایی فوق العاده داشت و دارای قامتی بلند و چهره ای زیبا بود او را "قمر " ( ماه ) می خواندند . مثلا عبد مناف ، جد سوم پیغمبر صلی الله علیه و آله را که چهره ی زیبایی داشتند ، " قمر بطحاء " ( ماه سرزمین مکه ) و عبد الله پدر ارجمند پیامبر ، که سیمایی نورانی و چشمگیر داشتند را " قمر حرم " خطاب می کردند . حضرت عباس علیه السلام هم که از زیبایی ویژه ای برخوردار بودند ، طبق همین سنت به " قمر بنی هاشم " ( ماه دودمان هاشم ) ملقب شدند . البته همه ی بنی هاشم زیبا روی و خوش سیما بودند ، ولی عباس علیه السلام ، در میان آنان خوش سیماتر بود .

آمد آن ماه که خوانند مه انجمنش         جلوه گر نور خدا ، از رخ پرتو فکنش

آیت صولت و مردانگی و شرم و وقار        روشن از چهره ی تابنده ز وَجه حَسَنش

یکی دیگر از القاب مبارک حضرت عباس علیه السلام " ظـَــهرُ الولایة " به معنی کمر و پشت ولایت بود . همانگونه که کمر ، موجب راست قامتی انسان ست ، آن حضرت نیز چنین نقشی را برای نگهبانی از حریم ولایت و امامت و آرمان هایش داشتند . به قول سعدی شیرازی که :

چه غم دیوار امت را ، که باشد چون تو پشتیبان        چه باک از موج بحر آن را ، که باشد نوح کشتیبان

و چه زیبا امام عاشقان هنگام به شهادت رسیدنش بر بالین حاضر شد و فرمود :

" الآنَ إنکسَرَ ظـَــهری وَ قـَــلّت حیلـَــتی "

اکنون پشتم شکست و چاره ام کم شد .

شکستی پشتم ای شمشاد قامت     نمی یابد درستی تا قیامت

دریغ از بازوی زور آزمایت                    دریغ از پنجه خیبرگشایت

دریغ از اهل بیت بی پناهم                دریغ از یاور و میر سپاهم

از دیگر القاب حضرت عباس که بسیار معروف هم می باشد ، " علمدار " به معنی پرچمدار ست . در روز عاشورا پرچم بزرگ سپاه امام حسین علیه السلام در دست حضرت عباس علیه السلام بود . در جنگ های قدیم پرچمداری از موقعیت خاصی برخوردار بود . زیرا سر نگونی پرچم به معنی شکست بود و روحیه رزمندگان را تضعیف می کرد . حضرت عباس تا زمانی که جانی در بدن داشت ، پرچم را سرافراز نگه داشت . طبق پاره ای روایات ، او چون عمویش جعفر طیار با کمک دو بازوی بریده اش پرچم را به سینه اش چسباند و نگهداشت و قوت مرکز فرماندهی را با این کار حفظ کرد تا آن هنگام که عمود آهنین بر سرش زدند و در حقیقت او و پرچمش با هم بر زمین افتادند .

در نقل های تاریخی آمده است : زمانی که وسایل غارت شده از شهدای کربلا را به شام نزد یزید ملعون بردند ، در میان آن ها پرچم بزرگی بود که موجب بهت و حیرت یزید و حاضران شد . همه پرچم سوراخ شده و آسیب دیده بود ، اما دستگیره ی آن سالم بود . یزید از روی تعجب پرسید : " این پرچم را چه کسی حمل می کرد ؟ "

گفتند : " عباس بن علی "

یزید از روی حیرت و تجلیل از پرچمدار ، سه بار برخاست و نشست و به حاضران گفت :

" أ ُنظروا إلی هذا العلـَم ِ فانّه ُ لـَم یَسلم منَ الطعن ِ وَ الضـّرب ِ إلا مـِـقبَضَ الیَد التی تَحملهُ "

به این پرچم بنگرید که بر اثر صدمات و ضربه ها هیچ جای آن سالم نمانده ، جز دستگیره ی آن که پرچمدار آن را با دست حمل می کرده است . سپس گفت :

" أبَیتَ اللّعنَ یا عبّاس ُ ، هکذا یکونُ وَفاء الأخ لأخیه ِ"

یا عباس ! با این جوانمردی لعن وناسزا را از خود دور کردی ، این ست معنی وفای برادر نسبت به برادرش !

اگر چه در طول تاریخ می بینیم کسانی را که به توفیق عظمای شهادت نائل شدند ، اما در این بین حضرت عباس از آن افرادی ست که به راستی و حقیقتا حائز این مقام والا شدند و در میان همه ی شهیدان ارج و قرب ویژه ای دارند . چنانچه حضرت امام سجاد علیه السلام می فرمایند که : " او در قیامت دارای مقامی خواهد بود که همه ی شهیدان از مقام او حسرت می برند . "

نویسنده ی کتاب « کامل الزیارة » آورده که : " او ( عباس ) کسی ست که دست هایش زودتر از او شهید شدند . " فراموش نمی کنم که حدود سال 1340 شمسی سعادت شرفیابی به حرم حضرت عباس را پیدا کردم . دیدم که بر فراز گنبد طلاییش پرچم سرخی نصب شده است که روی آن نوشته شده " یا هضیم " . پرسیدم معنی این واژه چیست ؟ گفتند : هضیم یعنی درهم ریخته و مخلوط ؛ و این به واسطه ی سنگینی و شدت ضربه عمود آهنینی ست که بر سر مبارکش وارد شد .

چون اختران مهر ، ز هر سو به نیزه شد          دانی چگونه آن سر مه رو به نیزه شد ؟

از بس شکاف زخم عمودش عمیق بود           تنها سری بُوَد که ز پهلو ، به نیزه شد

در متن زیارت آن حضرت ، که از حضرت امام صادق علیه السلام وارد شده آمده است : " السّلام ُ علیک َ ایّها العبد الصّالح " سلام بر تو ای عبد صالح . حضرت عباس علیه السلام هم " عبد " خداوند بودند و هم " صالح " و خالص بودند . در عبودیت و بندگی او شکی نبود ، نه تنها درنماز و امور عبادی ، که در همه امور بنده ی مطیع خداوند بودند .

در کودکی  پدرش  او  را  در دامــــــــــــان  نشاند  و بدو  فرمـود :

بــــــگو :  «  یک  »

گفت  :  «  یک  »

فرمـود  :  «  بگو  دو  »

حضرت ابـا الفضـــل ( س ) امتناع  ورزیدند و فرمودند :

" أستَحیی أن أقول َ باللّسان ِ الّذی قلت ُ واحدا ً ، أقولُ إثنان "

«  شرم  می کنم  به  زبانی  که یک  گفته ام  دو  بگویم . ( و از دایره ی یکتایی خدا خارج گردم .) »

فَقبّلَ علیٌ عینیه ِ

علی علیه السلام دو چشمان عباس را بوسید .همان چشمان نافذی که طلعت یکتایی خدا را در همه چیز می نگرد و حقیقت بین است و مظهر عشق به خداست .

نور دل حیدر ست و شمع شهیدان     مظهر حق ست نور روی ابا الفضل

حضرت عباس در روز عاشورا برادرانش را جلوتر از خود به میدان فرستاد ، تا به فیض شهادت نائل گردند و جهاد آنها را به حساب خدا بگذارد و از تحمل داغ آنها ثواب ببرد . او به برادرش عبدالله فرمود :

" تَقدّم یا أخی ! حتّی أراک قتیلا و احتسـِـبـُـک "

برادرم ! پیش از من به میدان بشتاب تا تو را کشته بنگرم و داغ مصیبت تو را به حساب خدا نهاده و به پاداش آن برسم .

از آنجایی که حضرت عباس علیه السلام ، بر اثر فداکاری ها ، اخلاص ، ایثار و دیگر خصال عظیم انسانی در پیشگاه حضرت حق ، دارای مقام بسیار والا و ارجمند و آبروی مخصوص گردیدند ، توسل به ذیل عنایت آن حضرت ، موجب روا شدن حاجات است . چرا که پذیرش شفاعت ایشان در درگاه حضرت حق ، قطعی هست و هم چنین بسیار زیاد به تجربه رسیده که نذر برای آن حضرت و مادر بزرگوارشان خانم امّ البنین سلام الله علیها و توسل به ایشان ، حاجتمندان را به مقصود می رساند .

بعضی از علماء ، گفته اند که واژه ی عباس بر اساس حروف ابجد برابر با 133 هست ، بعد ار نماز روز جمعه ، اگر 133 بار با عبارت زیر به حضرت عباس متوسل شوید ، به امید خدا حاجت روا خواهید شد :

" یا کاشفَ الکرب ِ عَن وَجه ِ الحسین ِ ، إکشف کربی بحقّ أخیک َ الحُسین ِ "

ای که اندوه را از چهره ی حسین برطرف ساختی ، اندوه مرا به حق برادرت حسین علیه السلام ، بر طرف ساز .

در گه والای تو در نشأتین                  هست در رحمت و باب الحسین

هر که به دردی و غمی شد دچار        گوید اگر یکصد و سی وسه بار

ای علم افراخته در عالمین !              " إکشف یا کاشف کرب الحسین "

از کرم و جود جوابش دهی                تشنه اگر آمده آبش دهی